Dat is een ander boek uit onze serie moeilijke boeken. Stel je voor dat het op een hellend vlak staat dan gaat het lopen.
Wat je ziet is eenvoudig, maar wat er gebeurt is zeer gecompliceerd. Zozeer zelfs dat de mechanica als wetenschap niet compleet in staat is om dit te verklaren. Het is verschrikkelijk subtiel om dat te maken. Nu komt weer het probleem over die harmonie. Het landbouw-denken weer. Die eigenwijsheid. Want dit is van multiplex. Stel dat ik een bankwerker opdracht geef om dit ding in metaal te maken, dan zal hij veel subtieler lopen en het zal een paar centen kosten, maar dan zal de kans dat hij het goed doet veel groter zijn. Wat ik nu wil is per se dit beeld en deze vorm en die beweging in multiplex maken. Dus niet in aluminium, ijzer of perspex. Nee, multiplex is het materiaal. Dat is de keuze. En daarmee krijg ik een soort bewustzijn over een deel van dat multiplex en die as en het werken van die as. Over dit materiaal krijg ik een soort bewustzijn, een of andere affiniteit, die ik, als ik mij die beperking niet stel, nooit zal krijgen. Door die beperking krijg ik informatie over dit materiaal op een manier zoals een boer informatie krijgt, door namelijk maar aan de gang te blijven, zoals hij ploegt, honderd keer over het veld. Dan, na jaren, weet hij iets over zijn grond dat hij niet kan zeggen. Dat is boer zijn, neolithisch denken. Ik heb tot nog toe al zeven van die dingen gemaakt Elke keer als er iemand binnenkomt die een beetje verstand van dingen heeft, dan zegt hij: Ja maar jongen, dit moet je van ijzer maken. En dan is het voor mij vaak onmogelijk om uit te leggen waarom dat niet van ijzer mag. Het moét van multiplex zijn. Er mogen wel lagertjes in zitten. Er zitten lagertjes in. De beweging van die benen, dat zijn oscillatoren. Ja, dat vind ik prachtig. Dat is fantastisch. Dat is bijna het mooiste wat er is. Dat heb ik gevonden, dat krijg ik voor niets. Dit vind ik nu iets. En dat komt omdat ik met multiplex ben bezig gebleven.”
Uit de catalogus ‘Het voorwerpelijke denken’, Van Abbemuseum, 1981
In het schetsboek van januari 1981 geeft Van Bakel het volgende overzicht
van de serie moeilijke boeken die hij wilde maken:
Boek 1 Verzameling van alle boeken
(of over alle boeken
over alle boeken die ik ken)
Boek 2 Verzameling van alle ideeën behalve de moeilijke
Boek 3 Muziek
Boek 4 Agressie, moord, lawaai
Boek 5 Mechanica
Boek 6 Geheugen
Boek 7 Etymologie
Boek 8 Herinnering (film, eeuwige vervorming-
beeldloop)
Boek 9 Liefde (erotiek?)
Boek 10 Licht en kleur
Boek 11 Plicht en vrijheid (inventiviteit)
Boek 12 Rangschikking in de tijd
Boek 13 Samenwerking, bedrog
Boek 14 Ontmoeten
Boek 15 Energie
Boek 16 Geboorte en groei
Boek 17 Het bepalen van het ik
Boek 18 Het bepalen van de plaats
de vervulling van de ruimte
Boek 19 Het vragen
Alleen Boek 5 en 7 zijn uitgevoerd
